مفاهیم کلی آنودایزینگ آلومینیوم

اندایزینگ آلومینیوم، مفاهیم و کاربردها:
به مجموعه عملیاتی که با تشکیل یک لایه نازک اکسیدي بر روي قطعات آلومینیومی باعث افزایش سختی، مقاومت در برابر خوردگی، ایجاد نماي تزئینی و تغییر برخی از خصوصیات فیزیکی آنها می گردد آندایزی نگ اطلاق می شود. مکانیزم کلی عمل بدین صورت است که جریان مستقیم برق از مایع الکترولیت مناسبی می گذرد که در آن آلومینیوم آند بوده و فلز مناسب دیگري کاتد می باشد. در این صورت بر سطح آلومینیوم لایه نازکی از اکسید ایجاد می گردد که ضخامت آن به عوامل گوناگونی بستگی دارد.

آلومینیوم در شرایط معمولی نیز اکسیدي می شود بطوري که در  مجاورت هوا و بطور معمول لایه اي از اکسید به ضخامت 01/ میکرون و به صورت غیرمتخلخل بر روي سطوح قطعات آلومینیومی تشکیل می گردد که وظیفه حفاظت از سطح فلز را در محیط برعهده دارد اما برتري و مزیت اکسید ایجاد شده در روش آندایزینگ نسبت به شرایط طبیعی مقاومت بیشتر آن در مقابل خوردگی است.
قطعات و سطوح آلومینیومی را به دلایل زیر اندایزینگ می نمایند:

الف – افزایش مقاومت در مقابل خوردگی.

پوشش اکسیدي – آندي سیل شده آلومینیوم باعث محافظت فلز در برابر عوامل خورنده جوي و نمکها می گردد.

ب – افزایش قدرت چسبندگی رنگها:

لایه اکسیدي- آندي سبب به وجود آمدن سطح فعال شیمیایی شده و زمینه و بستر مناسبی را جهت رنگ آمیزي ایجاد می نماید.

ج – به عنوان یکی از مراحل آبکاري:

تخلخل موجود در پوشش اکسیدي – آندي باعث افزایش قابلیت آبکاري قطعات آلومینیومی می شود . (بطور مثال از آندایزینگ در الکترولیت اسید فسفریک میتوان نام برد که به عنوان مرحله ماقبل آبکاري بکار می رود).

د – ایجاد نماي ظاهري مناسب جهت دکوراسیون و تزئینات:

لایه اکسیدي – آندي آلومینیوم بطور طبیعی درخشان بوده و مقاومت خوبی در مقابل خوردگی دارد. لذا میتوان از آن به عنوان سطح نهایی مورد نظر جهت تزئینات و نماسازي استفاده نمو د. درخشندگی و براقیت سطح مزبور به نوع آلیاژ، روش اچ کاري و براق کاري و سایر شرایط مناسب بستگی دارد.

ه – عایق کاري:

اکسید آلومینیوم عایق می باشد و میتواند در مقابل ولتاژهایی که از چند تا چندین هزار ولت به عنوان عایق عمل کند که کیفیت و کمیت آن به نوع آلیاژ و ضخامت لایه اکسیدي بستگی دارد.

و – کاربرد در صنایع فتوگراف و لیتوگراف:

وجود حفره ها و تخلخل هاي بی شمار در پوشش اکسیدي – آندي باعث بالا رفتن قدرت مکانیکی صفحات لیتوگراف در نگهداري محلول هاي مربوط به فتوگراف و لیتوگراف می گردد.

ز – افزایش قابلیت تابش و انتشار حرارت:

لایه اکسیدي – آندي در ضخامت هاي بیش از 032/میلیمتر باعث  افزایش قابلیت تابش و انتشار حرارت می گردد. بطور مثال ورق آندایز شده آلومینیومی پس از رنگ آمیزي با رنگ سیاه می تواند به نحو بسیار مطلوبی جهت جذب حرارت تا حدود 230 درجه سانتیگراد مورد استفاده قرار گیرد.

ح – افزایش مقاومت سایشی:

با استفاده از مکانیزم آندایزینگ سخت بر روي قطعات آلومینیومی پوشش به ضخامت حدود 1 تا 4 میلیمتر ایجاد می شود که داراي سختی بالایی است و میتوان از آنها جهت ساخت یاتاقانها و قطعات دوار و یا سایر مواردي که نیاز به مقاومت سایشی دارند استفاده نمود . تمام پوششهاي اکسیدي – آندي نسبت به خود آلومینیوم سخت تر هستند اما در برخی از موارد (مانند لایه اکسیدي – آندي حاصل از آندایزینگ در حمام اسیدکرومیک) نرم بوده و جهت کاربري در شرایطی که به مقاومت سایشی نیاز دارد مناسب نمی باشد.

ط – ردیابی و کنترل درزهاي سطحی:

پوشش اکسیدي – آندي حاصل از حمام اسید کرومیک میتواند به عنوان یک عامل بازرسی جهت کشف و بررسی درزهاي سطحی موج ود بر روي ورق یا قطعات آلومینیومی عمل نماید . بدین صورت که پس از آندایزینگ قطعات مزبور در داخل اسید فوق الذکر آنها را سریعا“ با آب شسته و خشک می کنند . اسید کرومیک باقیمانده در شکاف درزها و ترک هاي مویی، بیرون زده می شود و موقعیت عیوب را از نظر مکانی نشان می دهد . در بخشهاي بعدي کتاب روشهاي مختلف آندایزینگ آلومینیوم، خواص و ویژگی هاي بوجود آمده در فلز بعد از اجراي عملیات و نیز تجهیزات مورد نیاز بطور مشروح بیان خواهد گردید.